بر آستانه دروازه های خراسان بزرگ

این جستار در 4شهریور1399 در پایگاه انسانشناسی  درج شده است   سفری به  اردهارِ اسطوره ای / اَشَی ِنیک، شهریار بزرگوار ِبُرزمند ِخوب ستوده را می ستاییم که چرخ‌ها [ی ِگردونه اش]، خروشان [ است ]؛ که نیرومند، پاداش بخش، درمانگر، بسیار هوشمند و تواناست.اشی دختر اهوره مزدا وخواهر امشاسپندان است. اوست که با خرد سوشیانتها فراز آید.(اوستا،ارت یشت(اشی یشت)، کرده یکم،بند 1و2) در ناحیه ای ازجبال کهن، دو کوه  همنشین  وموسوم به اردهارکوچک و بزرگ(تیز و کُل)،خواهر وبرادر وار، افراشته بر یک تن و پیکر ، از دور ابهت و عظمت دیگری دارند. رستاق وَرِاَردِهار( بقول مولف تاریخ قم،ص177)، تا قم و کاشان واصفهان شهره تاریخ و جغرافیا و فرهنگ است که اگر چنین نبود جغرافیدانان و مورخان سده 3تا7 نامی از عجایب قرای آن نمی بردند. اینک که ازپس قرون  و اکتشافات، راهها، شاهراه شده و آهن و خودرو جای استر و قاطر را گرفته و بشریت مدرن طبیعت زدایی کرده، جبر جغرافیا هم در پای اختیار و هجوم تکنولوژی زانو افکنده و بظاهر کوه و عوارض جغرافیایی دیگر نباید از مهابت دیروز برخوردار باشد، اردهارهنوز مهیب است و ستبر. ایستاده، آهنین، قامت افراشته و متین.  در انتظار و در تیررس چشم های  دور و نزدیک. این را از همان شاهراه  های آسفالته دور تا دورش هم میتوان دید؛ که از هر کدام از جاده های کمربند و حولش بنگریم،تن و قامت و ستیغش  خود می نمایاند. چه از جاده دلیجان -اصفهان، چه کاشان- نراق- دلیجان،چه کاشان- میمه  و  چه آزادرا های کاشان- تهران. روستاها و ده های آرمیده بر دامنه های چند جانبه آن که جای خود دارد. دامنه هایی که راحترین محل صعود را از روستای, ...ادامه مطلب

دشت خوزستان،پايان اضطراب كوهستانيِ دره ها و پاياب رودهاست. وكشكان رودي است كه تا فرسنگ ها با شما در كمركش كوهها و ته دره ها همراه است.بيجهت نيست كه باستانيان اين رود را با گذشتن از پلدختر ورسيدن به پل, ...ادامه مطلب